Tha an saudade na fhacal Portuguese a ’ciallachadh faireachdainn de dh’ fhalamhachadh air a ghineadh leis an astar a chaidh a chuir a-steach le fear gaoil. Mar sin tha e a ’faireachdainn dìth, àite no duine, de linn. Facal a chaidh fhaighinn air iasad bho chultar Portuguese, tha e a-nis air a chleachdadh gu farsaing ann am Fraingis, ged nach urrainnear a thionndadh, leis gu bheil am faireachdainn a tha e a ’cur an cèill cho iom-fhillte.

Facal-aithris, cianalas thig o Laidinn sgaoileadh, agus a ’comharrachadh faireachdainn iom-fhillte a’ measgachadh aig an aon àm lionn-dubh, cianalas agus dòchas. Bhiodh a ’chiad sealladh den fhacal seo a’ dol air ais gu timcheall air 1200, ann am balùnaichean de thrioblaidean Portuguese. Le freumhachadh domhainn ann an cultar Portuguese, tha e na bhunait air mòran uirsgeulan mar sin Dom Sebastiao.

Tha am facal seo a ’dùsgadh measgachadh de fhaireachdainnean milis is searbh, far a bheil sinn a’ cuimhneachadh air amannan a chaidh a chaitheamh, gu tric le neach gaoil, a tha fios againn a bhios duilich fhaicinn a ’tachairt a-rithist. Ach mairidh dòchas.

Chan eil facal co-ionnan Frangach ann airson am facal “saudade” eadar-theangachadh bho Phortagal, agus air adhbhar math: tha e duilich facal a lorg a tha a ’toirt a-steach an dà chuid cuimhne aoibhneach agus fulangas ceangailte ri mì-thoileachas, a’ gabhail aithreachas, agus aig an aon àm a ’measgachadh dòchas eu-comasach. . Is e facal a th ’ann a tha a’ dùsgadh measgachadh dìomhair de fhaireachdainnean contrarra mar chuimhneachan air an àm a dh ’fhalbh, agus cha b’ urrainn dha cànanaichean a dhearbhadh cò às a thàinig e.

Thug sgrìobhadair à Portagal, Manuel de Melo, teisteanas don saudade leis an abairt seo: “Bem que se padece y mal que se disfruta”; a ’ciallachadh“ droch bhuaidh agus olc air a mhealtainn ”, a tha a’ toirt a-mach brìgh an aon fhacal saudade.

Ach, dh ’fhaodadh uiread de nuances agus brìgh a bhith aig an fhacal seo gu bheil grunn sgrìobhadairean no bàird air am beachd fhèin a thoirt seachad air dè a th’ ann an saudade. Mar eisimpleir, mhìnich Fernando Pessoa, sgrìobhadair ainmeil à Portagal, “bàrdachd fado”. Ach, tha a h-uile duine ag aontachadh a bhith a ’faicinn anns an fhacal seo cianalas mòr, rud beag coltach ris an teirm“ spleen ”, a rinn Baudelaire ainmeil.

Tha Fado ann an stoidhle ciùil Portuguese, tha cudromachd agus mòr-chòrdte ann am Portagal bunaiteach. Anns an traidisean, is e boireannach a tha a ’seinn, còmhla ri giotàr dusan sreang, air a chluich le dithis fhireannach. Is ann tron ​​stoidhle ciùil seo a chaidh saudade a chur an cèill mar as trice, ann an teacsaichean bàird is seinneadairean. Anns na teacsaichean ciùil sin, dh ’fhaodadh duine cianalas a thogail airson an àm a dh’ fhalbh, daoine air chall, gaol air chall, suidheachadh daonna agus ag atharrachadh faireachdainnean thar ùine. Le bhith a ’seinn na faireachdainnean sin leigidh luchd-èisteachd tuigse dha-rìribh brìgh saudade. Is e an dòigh faireachdainn a tha ceangailte ris an teirm seo, le eachdraidh chultarail Portagal. Ged a tha am facal seo gu math Portuguese agus do-dhèanta eadar-theangachadh, tha e mar sin fhathast ruigsinneach don h-uile duine, comasach air leughadh leis a ’chridhe na faireachdainnean a chuir seinneadair fado an cèill, leithid Amalia Rodrigues, seinneadair ainmeil agus air a giùlan le a guth. làn fhaireachdainnean fado air feadh an t-saoghail, agus mar sin eòlas air saudade.

Tha mòran de chànanaichean, feallsanaich, eòlaiche-eòlaiche agus sgrìobhadairean air feuchainn ann an leabhraichean agus nobhailean gus faighinn a-steach don saudade. Tha Adelino Braz, anns an neo-ghluasadach a tha fo cheist: sgrùdadh saudade, a ’barrantachadh an fhacail seo mar“ teannachadh eadar nàimhdean ”: air an aon làimh tha faireachdainn dìth, air an làimh eile an dòchas agus am miann ath-lorg. na tha sinn a ’dìth.

Tha an cànan Portuguese a ’cleachdadh an abairt“ gus saudades a bhith agad ”, agus faodaidh an nì a bhith mar neach a tha dèidheil air, àite, stàite mar leanabachd.

“Tha àm a dh’ fhalbh agam, ”tha Pessoa a’ daingneachadh anns a ’chonaltradh aige,“ dìreach saudades de dhaoine a tha air chall, air an robh mi cho measail; chan e saudade na h-ùine anns an robh gaol agam orra, ach fìor shàmhchair nan daoine sin. ”

A rèir Inês Oseki-Dépré san leabhar aice An Saudade, tùs Portagal cianalas bhiodh e co-cheangailte ris a ’chiad chonnsachadh ann an Afraga. Is ann leis an fhacal seo cianalas gun do chuir an luchd-tuineachaidh an cèill am faireachdainnean a dh ’ionnsaigh an dùthaich dhachaigh bho Madeira, Alcazarquivir, Arcila, Tangier, Cape Verde agus The Azores.

Mu dheireadh, tha am faireachdainn seo de saudade a ’toirt a-steach dàimh a cheart cho cinnteach, an dà chuid san àm a dh’ fhalbh agus san latha an-diugh. Tha sinn toilichte a bhith an làthair san àm a dh ’fhalbh, agus tha sinn duilich gun deach sinn seachad san àm a tha ann.

Mu dheireadh, tha an saudade na chianalas iomlan, measgachadh de fhaireachdainnean a ’nochdadh ann an amannan-fànais eadar-dhealaichte nar n-inntinn, far a bheil gaol seachad, ach a tha fhathast an làthair.